Serbest meslek makbuzu nedir?

Serbest meslek makbuzu nedir sorusunun cevabından önce serbest meslek mensuplarının kimler olduğuna açıklık getirmek konuyu daha anlaşılır hale getirebilir. Gelir Vergisi Kanunu 66. maddesi kimlerin serbest meslek erbabı sayılacağını açıklar. Maddenin ilk fıkrası bu kişileri, serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır şeklinde tanımlar. Serbest meslek icrası sonucu elde edilen kazançlarına yönelik yapacakları tahsilatlar için düzenlenen belgeye ise serbest meslek makbuzu adı verilir.

Mühendis, avukat, doktor, sanatçı, ressam, müzisyen, yazar, çevirmen, veteriner hekim, mali müşavir, muhasebeci gibi kişiler serbest meslek mensuplarına örnek olarak verilebilir. Bu kişilerden ayrıca ticari faaliyete konu olan işleri bulunanlar ticari kazanç usulüne göre vergilendirilir ve gelirlerine karşılık fatura düzenlemeleri gerekir. Serbest meslek erbabı sayılabilmek ve bu şekilde vergilendirilmek için kişinin kendi mesleki bilgi ve becerisini kullanarak kazanç elde etmesi gerekir. Bunun yanı sıra bir başka önemli koşul da bu gelirin herhangi bir işyeri veya işverene bağlı olmadan sağlanmasıdır. Aksi halde elde edilen kazanç ücret olarak değerlendirilir.

Serbest meslek makbuzu ne işe yarar?

Serbest meslek erbabının gelir vergisi mevzuatına göre gelirini tespit etmeye yarayan, vergilendirilmesinde kullanılan ve düzenlenmesi zorunlu bulunan evrak serbest meslek makbuzudur. KDV ve stopaj gibi vergi unsurları serbest meslek makbuzu esas alınarak hesaplanır. Ticari usul ile vergilendirilen kişilerin düzenlemek zorunda oldukları yazar kasa fişi veya fatura ile benzer statüde olan bir evrak türüdür. 

Serbest meslek makbuzu anlaşmalı matbaalarda bastırılır. Üzerinde makbuzu düzenleyen meslek erbabının adı, soyadı, unvanı, adresi, vergi dairesi, vergi numarası bilgilerini taşıması zorunludur. Ayrıca makbuzun düzenlendiği kişinin adı soyadı, adresi, yapılan işe karşılık alınacak ücret, düzenlenme tarihi ve serbest meslek mensubunun ıslak imzası da evrakta mutlaka bulunmalıdır.

Serbest meslek makbuzu kullanma avantajları nelerdir?

Serbest meslek makbuzu kullanmakla mükellef kişilerin tahsilat yaptıklarında bu belgeyi düzenlemesi bir zorunluluktur. Verilen hizmet karşılığında tahsilatın hemen yapıldığı kabul edilir ve bu sebeple aynı gün düzenlenmiş olması gerekir. Hizmeti alan kişinin de bu belgeyi talep etmesi ve düzenlenmesini sağlaması gerekir. Serbest meslek makbuzu basılı olarak düzenlenebildiği gibi e-SMM adı altında elektronik ortamda da düzenlenebilir. Dijital ortamda düzenlenen e-SMM ilave pek çok avantaj sağlayabilmektedir.