Analiz

MySQL’in kurucuları yeni bir yazılım lisansı geliştirdiler: BSL

Açık kaynak yazılım lisansı söz konusu olduğunda geliştiriciler GPL, BSD, MIT, Apache gibi lisans türlerinin artılarını eksilerini tartarak hangisini seçecekleri konusunda karar verirler.

Çok yaygın kullanılan açık kaynak kodlu veritabanı sunucu yazılımı olan MySQL‘in kurucuları Michael Widenius ve David Axmark bir kaç yıl önce yeni bir lisans modeli ortaya attılar: Business Source License (BSL). Türkçe kelime manası “İş Kaynak Lisansı” gibi bir anlama gelse de lisanslar genelde orijinal isimleri ile anılıyorlar.

Yeni lisans pek çok girişimin yazılımları için tercih ettiği kapalı kaynak ve açık çekirdek lisanslarına alternatif sunuyor. BSL’yi ilk olarak Widenius’un yeni şirketi MariaDB kendi ürünleri için kullanmaya başladı.

BSL geliştiricilere yazılımı kaç sunucuda, kaç CPU ile çalıştırabileceği gibi limitleri koymasını sağlıyor. Test için herhangi bir limit söz konusu değil. Sadece ürün aşamasında bu limitler geçerli. Yukarıda bahsedilen kaynak kullanımı dikkate alarak lisanslama ücreti ortaya çıkıyor.

BSL standart ticari lisans gibi görünse de burdaki düğüm noktası şu: Ticari lisansda kaynak kodu her zaman için erişilebilir oluyor. BSL lisansında ise bir son kullanım tarihi mevcut. Mesela 3 yıl sonra lisans bitiyor ve geliştiricinin seçimine bağlı olarak GPL ya da benzerleri gibi diğer açık kaynak lisansına dönüyor.

Widenius lisanslar konusunda oldukça iyi bir deneyime sahip. Bütün servetini kurucusu olduğu MySQL için tercih ettiği lisans modeliyle elde ettiğini söyleyebiliriz. MySQL gibi başka şirketlerin mutlaka entegrasyon sağlamak isteyeceği programlar için GPL’nin en uygun lisans olduğunu söyleyen Widenius, GPL lisanslı bir yazılımı başka bir ürüne entegre edebilmek için o yazılımın da açık kaynak kodlu olması gerektiğini, bu nedenle MySQL’in ayrıca ticari lisanslı bir sürümünü (MySQL AB) daha geliştirdiklerini belirtti.

İkili daha sonra MySQL AB’yi 2008’de Sun firmasına satıp büyük bir gelir elde ettiler.

Widenius ve Axmark yeni kurdukları MariaDB’de BSL’yi tercih ettiler. Ancak MariaDB MySQL’in bir türevi olduğu için ömür boyu GPL lisansına da bağlı olacak. Yukarıda bahsedildiği üzere BSL belli bir süre için geçerli oluyor. Ondan sonra yazılım orijinal lisansı neyse ona dönüyor.

BSL’yi kullanan bir iki firma daha olmasına rağmen büyük bir kitleye hitap edebilmesi için büyük firmaların da bu konuda hareket etmesini beklemek lazım. Lisansı geliştiren ekip bir yandan da dökümantasyon üzerinde çalışıp geliştiricileri BSL’ye geçebilmeleri için yardımcı oluyor.

Açık kaynak yazılım lisansı örnekleri

Neyin ne olduğunu daha iyi anlamak için bazı açık kaynak lisanslarının ana hatlarından bahsedelim.

GPL General Public License ve BSD (Berkeley Software Distribution)

Kullanılabilir
Kopyalanabilir.
Dağıtılabilir.
Değişiklik yapılabilir.
Satılabilir
Yazılımın her yeni versiyonu bu lisansı kullanmak zorundadır.

MIT License

Dağıtılabilir.
Satılabilir (kaynak kodunu sağlamak zorunlu değil).
Kaynak kodunu alan herkes değiştirebilir, yeni versiyonlarını yayınlayabilir.
Ticari olarak kullanılabilir.

Apache License

Tüm kopyaları, değiştirilmiş veya değiştirilmemiş, lisansın bir kopyası eşliğinde dağıtılabilir yada kullanılabilir.
Bütün değişiklikler, değiştirilmiş olarak işaretlenmelidir.
Ticari olarak kullanılabilir.